Friezen over zorg en solidariteit: sleutelvragen voor het sociaal contract

In een kamerbrief (maart 2018) wordt erkend dat er een zorgkloof bestaat en dat het tegengaan van (te) grote tegenstellingen binnen de zorg aandacht verdient. Mede door deze ontwikkeling pleit SCP-directeur Kim Putters in zijn essay ‘Een lokaal sociaal contract’ (2018) voor een vernieuwd sociaal contract. Het huidige contract lijkt namelijk niet te passen bij ‘de ambities en vereisten in het sociaal domein anno nu’. In de zoektocht naar een vernieuwd sociaal contract stipt Putters een aantal uitdagingen aan. Het FSP licht er in de publicatie ‘Naar vernieuwd sociaal contract voor de zorg’ (zie bijlage) één uitdaging uit: het dilemma van eigen verantwoordelijkheid versus solidariteit. Hoe denkt de doorsnee Fries over de eigen verantwoordelijkheid en solidariteit binnen de zorg?

Om hier meer zicht op te krijgen worden inhoudelijke aanknopingspunten uit twee panelonderzoeken naar voren gebracht: een panelonderzoek van het Fries Sociaal Planbureau (2018) en een burgerraadpleging in het kader van het samenwerkingsproject ‘Seker en Sûn’ (2017). Uit beide onderzoeken blijkt dat een ruime meerderheid van de Friezen veel waarde hecht aan solidariteit. Ook vinden zij het belangrijk dat iedereen de zorg kan krijgen die hij of zij nodig heeft. Na doorlichting van beide panelonderzoeken komen de volgende vijf sleutelvragen naar voren:

1. Waar ligt de balans tussen zorg door beroepskrachten, informele zorg en de eigen verantwoordelijkheid van Friezen? Is deze balans voor iedereen gelijk en terecht?
2. Wat zijn de redenen om zorgkosten te mijden en wat zijn hiervan de gevolgen voor de gezondheid en welzijn van Friezen zelf en de samenleving?
3. Wat betekent de kritische houding van Friezen tegenover het groter beroep op informele hulp voor het streven dat Friezen meer zelf en samen hun problemen oplossen?
4. Kunnen overheden en professionals Friezen uitdagen om (beter) te anticiperen en voor te bereiden op de toekomst en hoe kunnen zij hen hierbij ondersteunen?
5. Hoe draagt technologische ontwikkeling bij aan toegankelijke zorg voor iedereen en is het nodig om in te grijpen zodat iedereen in Fryslân kan profiteren van zorginnovatie?

Meer (achtergrond)informatie is te vinden in de bijgevoegde publicatie ‘Naar vernieuwd sociaal contract voor de zorg’ en de aangehaalde panelonderzoeken.