Steeds meer zicht op economische specialisaties

De nieuwste cijfers uit het landelijke vestigingsregister LISA, aangevuld met analyses uit het rapport Fryslân onderneemt! (Planbureau Fryslân en Christelijke Hogeschool Ede) en met onderzoek van Bureau Louter, brengen in kaart in welke sectoren Fryslân, de regio’s en gemeenten gespecialiseerd zijn. 

In Fryslân werken in de landbouw en industrie relatief veel mensen. Dat geldt ook voor de zorg en welzijn, maar dat is geen stuwende sector. Een stuwende sector is een economische activiteit die geld van buiten een gebied aantrekt en werkgelegenheid creëert. Stuwende sectoren zijn belangrijk voor de economische groei van een regio.

Wanneer we kijken naar de regio’s dan komen die drie sectoren terug, maar niet overal in dezelfde mate. Landbouw is een specialisatie in alle regio’s, behalve – niet verwonderlijk- in Leeuwarden. Industrie is een specialisatie voor de vier windstreken, maar niet voor Leeuwarden en de Waddeneilanden. Zorg en welzijn is alleen een specialisatie in Leeuwarden en Zuidoost Fryslân. In de andere regio’s is die sector ook wel groot, maar daar zijn in vergelijking met het landelijke gemiddelde niet heel veel meer banen in zorg en welzijn.

Wanneer we de specialisaties op gemeenteniveau vergelijken met die op regioniveau dan zien we enkele opvallende accenten. Deze zijn met verschillende kleuren aangegeven. Zo is de bouwnijverheid een specialisatie in Noordoost en Noordwest Fryslân. En dat komt doordat vooral Dantumadiel, Achtkarspelen en Harlingen relatief veel banen in de bouwnijverheid hebben. Dit is interessant omdat dit een voedingsbodem zou kunnen zijn voor verdergaande kennisontwikkeling en innovatie.

Zo zien we specialisaties in onderwijs in – niet verwonderlijk – Leeuwarden, maar ook in Drachten en Súdwest Fryslân. In die gemeenten werken dus relatief veel mensen in het onderwijs. 

Ook opvallend is dat er relatief veel banen in het openbaar bestuur zijn in Noardeast Fryslân, Dantumadiel, Waadhoeke en Harlingen. Voor Leeuwarden geldt hetzelfde, maar dat is met het provinciehuis en vestigingen van het CJIB, de rechtbank, de belastingdienst minder opmerkelijk. 

Ook voor de hand ligt dat toerisme zich concentreerten op de Waddeneilanden en ook in Súdwest Fryslân en de Fryske Marren (merengebied). Met toerisme samenhangende sectoren zijn: logies, maaltijd en drankverstrekking en vrijetijdsbesteding. 

We zien dat de twee bronnen, Fryslân onderneemt! en Bureau Louter iets andere benamingen gebruiken voor de sectoren. Desondanks wordt duidelijk in welke regio’s en bij welke gemeenten, aanknopingspunten zijn voor het stimuleren van samenwerking. Denk daarbij bijvoorbeeld aan het ontwikkelen en bundelen van kennis ten behoeve van innovatie.  

In de monitor Werk is meer informatie te vinden over werk en arbeid in Fryslân. De monitor is geactualiseerd met de nieuwste cijfers over werkgelegenheid, opleidingsniveaus, arbeidsdeelname en vacatures.