Hoe gaat het écht met Heerenveen? Hoe staat de gemeente ervoor op het gebied van gezondheid, welzijn, werk, wonen en leefomgeving? En hoe ontwikkelen deze aspecten zich door de tijd heen? Deze publicatie brengt in kaart hoe het staat met de brede welvaart in Heerenveen – nu én richting 2040. Het rapport laat zien waar het goed gaat, waar zorgen ontstaan en op welke punten de gemeente en haar inwoners voor grote keuzes staan. Want hoewel inwoners hun leven gemiddeld als positief ervaren, wijzen de onderliggende cijfers op een aantal hardnekkige trends: een snel ouder wordende bevolking, druk op het zorgsysteem en verenigingsleven, een kwetsbare arbeidsmarkt, groeiende mentale belasting en zorgen over leefbaarheid en klimaat.
Deze ontwikkelingen raken niet iedereen in gelijke mate. Met name inwoners met een lagere sociaaleconomische positie blijken op meerdere terreinen minder weerbaar (Planbureau Fryslân, 2024). Dat maakt het belangrijk om nú het gesprek te voeren over de toekomst: hoe zorgen we ervoor dat Heerenveen ook in 2040 een plek is waar mensen gezond, verbonden en met perspectief kunnen leven?
Het dashboard is gebaseerd op data van onder andere het CBS, DUO, GGD Fryslân, Provincie Fryslân en Planbureau Fryslân.
In onderstaand dashboard ziet u de meest recente cijfers over brede welvaart in Heerenveen, in vergelijking met Fryslân en Nederland.
Onderaan deze pagina vindt u een overzicht van de gebruikte bronnen per onderwerp.
Let op:
Ziet u geen figuur verschijnen nadat u een indicator hebt aangeklikt? Dan is er voor dat jaar geen data beschikbaar. Selecteer dan handmatig het meest recente jaartal bovenin het scherm.
Heerenveen heeft net als de rest van Fryslân steeds meer te maken met vergrijzing. Zo is de verwachting dat er in 2040 ruim 3400 meer 65-plussers zijn dan in 2025. Op dit moment is 24 procent van de inwoners van Heerenveen 65 jaar of ouder. Daarmee is de vergrijzing op hetzelfde niveau als in de rest van Fryslân. Verder neemt de levensverwachting toe, waardoor het aantal mensen boven de 75 jaar toeneemt. Dit wordt ook wel dubbele vergrijzing genoemd (CBS, 2025).
Het overheidsbeleid is er al jaren op gericht om mensen langer zelfstandig thuis te laten wonen. Dit vraagt om meer ondersteuning van het sociale netwerk, maar met de huidige demografische veranderingen wordt dit steeds lastiger. Mantelzorg wordt namelijk het meest verleend door 50- tot 75-jarigen. Mensen boven de 85 hebben dit over het algemeen het meeste nodig. In de komende 25 jaar zal het aantal 85-plussers meer dan verdubbelen in Fryslân als geheel, terwijl het aantal 65- tot 75-jarigen zal afnemen.
Daardoor zullen er veel minder potentiële mantelzorgers zijn per 85-plusser. Waar er in Heerenveen nu nog 12 potentiële mantelzorgers zijn per 85-plusser, is de verwachting dat er in 2040 nog zes potentiële mantelzorgers per 85-plusser beschikbaar zijn (PBL & CBS, 2016).
Het aantal (oude) ouderen in Heerenveen stijgt. Over het algemeen geldt dat hoe ouder mensen worden, hoe meer zorg ze nodig hebben. Ook is de verwachting dat het aandeel inwoners met welvaartsziektes zoals overgewicht, zal toenemen in de komende jaren (RIVM, 2024). Samen zorgt dit voor een hogere zorgvraag. In combinatie met de afname van het aantal potentiële mantelzorgers en een dalende beroepsbevolking leidt dit tot een toenemende druk op het zorgstelsel en stijgende kosten van de zorg.
Heerenveen heeft een lange tijd te maken gehad met ontgroening. Zo zijn er in 2025 ruim 1000 (-12%) minder kinderen (0-14 jaar) dan in 2015. Wel is de verwachting dat het aantal kinderen de komende jaren weer gaat toenemen. Daarnaast heeft de krimp van de afgelopen jaren invloed op de toekomst. De kinderen die de afgelopen tien jaar niet geboren zijn gaan ook niet naar school. Mede hierdoor zijn er de afgelopen jaren een aantal basisscholen gesloten in Heerenveen. Dat is nu merkbaar in het voortgezet onderwijs en straks op het mbo en hoger onderwijs.
In Heerenveen doen inwoners minder vaak aan vrijwilligerswerk dan gemiddeld in Fryslân, wel zit het percentage inwoners dat vrijwilligerswerk verricht nog boven het Nederlands gemiddelde. Ook is het vertrouwen dat mensen in elkaar hebben kleiner dan gemiddeld in Fryslân.
De samenleving verandert. De invloed van traditionele instituties, zoals het huwelijk en de kerk, neemt af. Het aantal eenpersoonshuishoudens en eenoudergezinnen neemt toe. Het aantal ouderen neemt toe en het aantal werkenden neemt af. Tegelijkertijd trekt de landelijke overheid zich terug en wordt er van inwoners verwacht dat zij steeds meer zelf doen. Dat roept de vraag op: hoeveel kan de mienskip aan?
Een kwart (24%) van de inwoners van regio Zuidoost Friesland maakt zich zorgen over de toekomst van hun vereniging. Dit komt onder andere doordat het steeds lastiger is om vrijwilligers te vinden voor structurele werkzaamheden, zoals bestuurstaken. De meeste inwoners willen graag dat verenigingen blijven bestaan. Slechts vijf procent vindt het niet erg als er verenigingen verdwijnen (Panel Fryslân, 2025).
Het vertrouwen in instituties in Heerenveen is lager dan gemiddeld in Nederland (CBS, 2023). Hoe verder weg de overheid is, hoe minder vertrouwen er is over het algemeen. Bijna driekwart van de inwoners van Zuidoost Friesland heeft vertrouwen in de gemeente, terwijl 40 procent vertrouwen heeft in de Tweede Kamer (Panel Fryslân, 2025).
Inwoners van Heerenveen zijn over het algemeen tevreden met het leven. Ook ervaren inwoners minder stress dan gemiddeld in Fryslân en Nederland (GGD Fryslân, 2024).
Inwoners van Heerenveen voelen zich minder vaak eenzaam dan gemiddeld in Fryslân en Nederland. 42 procent van de inwoners van Heerenveen voelt zich matig tot ernstig eenzaam. Twaalf jaar eerder was dat aandeel nog 38 procent. Over het algemeen komt in Fryslân eenzaamheid voor bij alle leeftijden, maar het treft 75-plussers het vaakst. Eenzaamheid stijgt het snelst onder 18-34 jarigen (GGD Fryslân, 2024).
In Heerenveen wonen net wat minder inwoners met chronische ziekten dan gemiddeld in Fryslân en Nederland. Door de toenemende vergrijzing is de verwachting dat het aantal gezondheidsproblemen toe gaat nemen de komende jaren. Mensen met een lagere sociaaleconomische status hebben over het algemeen een hoger risico op gezondheidsproblemen dan mensen met een hogere sociaaleconomische status (Planbureau Fryslân, 2024).
De komende jaren zal de druk op de beroepsbevolking toenemen als gevolg van vergrijzing en ontgroening. Steeds vaker zullen werkenden mantelzorg moeten verlenen aan hun ouders, vanwege de toenemende zorgdruk. Tegelijkertijd zijn er minder leerkrachten beschikbaar, wat leidt tot meer uitval van lessen of zelfs hele lesdagen. Ouders zullen hierdoor vaker zelf voor hun kinderen moeten zorgen. Daarnaast neemt ook de werkdruk toe: er moet meer werk worden verzet met minder mensen. Deze combinatie van factoren zorgt voor een stijgende mentale belasting.
Op dit moment is het al zo dat de ervaren stress toeneemt onder inwoners van Fryslân. Met name bij jongvolwassenen, gevolgd door 35- tot 49-jarigen (GGD Fryslân, 2022).
Fryslân behoort al jaren tot de veiligste provincies van Nederland. Heerenveen is hierin geen grote uitzondering, maar zit wel net boven het Friese gemiddelde wanneer het gaat om het aantal geregistreerde misdrijven. De afgelopen tien jaar is er een dalende trend zichtbaar als het gaat om de geregistreerde misdrijven in Heerenveen.
Inwoners van Heerenveen zijn iets vaker tevreden met hun vrije tijd dan andere inwoners van Nederland of Fryslân. Inwoners van Zuidoost Friesland vinden klussen en/of tuinieren iets vaker belangrijk dan gemiddeld in Fryslân.
Het gemiddelde inkomen per huishouden in Heerenveen ligt in 2023 op 37.000 euro. Dat is hoger dan het gemiddelde in Fryslan (35.500 euro), maar wel lager dan het landelijk gemiddelde, dat op 39.000 euro ligt (CBS, 2023).
In Heerenveen heeft 9 procent van de inwoners in 2024 moeite met rondkomen. Dat is lager dan gemiddeld in Fryslân (12%) en in Nederland (13%) (GGD Fryslân, 2024).
Een mogelijke verklaring ligt in de lagere kosten van levensonderhoud in de regio, zoals lagere woonlasten en goedkopere voorzieningen in vergelijking met (rand)stedelijke gebieden. Ook het relatief hoge aandeel ouderen in Heerenveen speelt mogelijk een rol. Uit onderzoek blijkt dat ouderen in Fryslân gemiddeld genomen minder vaak moeite hebben met rondkomen dan jongere leeftijdsgroepen (Panel Fryslân, 2024).
In Heerenveen is het aandeel inwoners met geregistreerde problematische schulden lager dan gemiddeld in Fryslân en Nederland. Ook wonen er minder mensen die langdurig – ten minste een jaar – moeten rondkomen van een inkomen tot aan de lage inkomensgrens ten opzichte van het Nederlandse gemiddelde(CBS, 2024).
Er is op dit moment al sprake van krapte op de arbeidsmarkt. Dit komt deels doordat de potentiële beroepsbevolking is gekrompen de afgelopen jaren, terwijl het aantal banen steeg (Provincie Fryslân, 2023).
Het aantal potentiële werknemers zal de komende jaren relatief stabiel blijven. Naar verwachting is de beroepsbevolking (leeftijd 15-74 jaar) in 2040 in Heerenveen ongeveer net zo groot als dat het is in 2025 (Provincie Fryslân, 2024). Het is moeilijk te voorspellen in hoeverre automatisering en digitalisering de arbeidsmarktkrapte in de toekomst zullen beïnvloeden.
Op dit moment verandert er veel op economisch gebied. De economische actieagenda’s van overheden richten zich niet alleen op het verdienen van geld, maar de nadruk wordt sterker gelegd op de bredere maatschappelijke waarde van bedrijven (Provincie Fryslân, n.d.). Duurzaamheid speelt hierin een groeiende rol. Er worden stappen gezet richting een circulaire economie, waarin afval wordt geminimaliseerd en grondstoffen steeds opnieuw worden gebruikt. Door als regio te specialiseren in water technologie, circulaire materialen en bodemverbetering kunnen bedrijvenclusters in samenwerking met onderwijsinstellingen werken aan innovatieve oplossingen voor globale uitdagingen met betrekking tot duurzaamheid. Fryslân is als regio wereldwijd koploper op het gebied van circulaire economie. De provincie scoort goed op het re-integreren van secundaire materialen in de economie (Circle Economy, 2025).
Daarnaast gaan digitale en technologische ontwikkelingen razendsnel. Dit zorgt ervoor dat banen veranderen of zelfs verdwijnen. Ontwikkelingen op het gebied van automatisering en digitalisering zorgen voor een inhoudelijke veranderende vraag naar arbeid. Steeds meer werkzaamheden zullen goedkoper uitgevoerd kunnen worden door computers en machines. Met het oog op de snelle ontwikkelingen op het gebied van digitalisering binnen de bedrijfsprocessen, is het van groot belang dat de Friese beroepsbevolking voldoende beschikt over digitale geletterdheid. Banen die met name zullen veranderen zijn banen met veel routinematige taken.
De meeste banen in Heerenveen zijn te vinden in de gezondheids- en welzijnszorg (19%). De tweede grootste sector is handel en reparatie (17%), net wat groter dan gemiddeld in Fryslân. De derde grootste sector is zakelijke dienstverlening (15%), deze sector is in Heerenveen duidelijk groter dan gemiddeld in Fryslân (12%). Een andere sector die opvalt is vervoer en opslag, deze sector is in Heerenveen een stuk groter gemiddeld in Fryslân (7,2% van de werkgelegenheid in Heerenveen t.o.v. 3,9% in Fryslân). Daarnaast is de sector landbouw en visserij, met 2,1 procent, duidelijk kleiner dan gemiddeld in Fryslân (4,5%). Echter blinkt Heerenveen juist uit in de verwerkende landbouwindustrie. Namelijk met bedrijven die zich richten op de verwerking van melk tot verschillende zuivelproducten.
Het aandeel werkenden met een hbo- of wo opleiding in Heerenveen is met 35 procent lager dan gemiddeld in Nederland (37%) (CBS, 2023), maar hoger dan in Fryslân (30%). De overheid stimuleert mensen om te blijven leren, ook als ze al een baan hebben, maar niet iedereen doet dit evenveel. Inwoners met een hbo- of wo opleiding doen vaker een opleiding of cursus tijdens hun carrière dan inwoners met een mbo-opleiding of geen vervolgopleiding (Planbureau Fryslân, 2023).
Verder is het Friese bedrijfsleven opgebouwd uit veel midden- en kleinbedrijven (mkb) en familiebedrijven. Deze bedrijven passen goed bij het opleidingsprofiel van de beroepsbevolking. Wel vinden deze bedrijven het moeilijker om mee te bewegen met digitaliserings-, duurzaamheids- en energietransities (Rabobank, 2024). Een mogelijke verklaring is dat grotere bedrijven meer mensen en middelen, en daarmee ruimte, hebben om aan deze transities te wijden, terwijl bij kleinere bedrijven deze ruimte vaak beperkter is. De mindere mate van bijscholing en de relatief grote hoeveelheid kleinere bedrijven in Fryslân vormt mogelijk een uitdaging voor de wendbaarheid van de Friese werknemers, bedrijven en de regionale economie.
De ruimte van Heerenveen is een schaars goed. Op dit moment bestaat 74 procent van Heerenveen uit agrarisch terrein, acht procent uit bos en open natuurlijk terrein, en vijf procent uit woonterrein(CBS, 2017). Ten opzichte van Fryslân is er in Heerenveen minder bos, minder binnenwater en meer agrarisch terrein.
Om de leefomgeving van Heerenveen voor toekomstige generaties leefbaar te houden nemen overheden maatregelen. Zo wordt stap voor stap over gegaan op het gebruik van duurzame energie. Ook wordt er gebiedsgericht gewerkt aan natuurherstel, waterkwaliteit en klimaat. Tegelijkertijd is er een tekort aan geschikte woningen, en zijn er plannen om extra huizen te bouwen.
Al deze overheidsplannen vergen ruimte. Hoe kan de ruimte in Heerenveen optimaal worden benut?
De gemiddelde verkoopprijs van koopwoningen in Heerenveen is de afgelopen jaren gestegen tot ruim 360.000 euro, daarmee zit de gemiddelde verkoopprijs boven het Friese gemiddelde. De gemiddelde inschrijfduur voor sociale huurwoningen is in Heerenveen 42 maanden (Planbureau Fryslân, 2024).
Het aantal huishoudens in Heerenveen stijgt al jaren. Op dit moment zijn er ongeveer 24.200 huishoudens in Heerenveen (CBS, 2024). De verwachting is dat het aantal huishoudens tot 2040 met ruim 2.500 gaat stijgen. Dat betekent dat voor deze huishoudens een geschikte woning nodig zal zijn (Provincie Fryslân, 2024).
De stijging van het aantal huishoudens komt voor een deel doordat het gemiddeld aantal personen per huishouden daalt. Er zijn minder kinderen geboren en het aantal eenpersoonshuishoudens neemt toe, waarvan een groot deel alleenwonende ouderen.
Een ruime meerderheid van de inwoners van Zuidoost Friesland maakt zich zorgen over klimaatverandering. 60 procent geeft aan zich (veel) zorgen te maken, 23 procent is neutraal en 16 procent maakt zich geen zorgen. Het aandeel dat zich zorgen maakt is iets kleiner dan gemiddeld in Fryslân (63%) (Panel Fryslân, 2023). De broeikasgasemissie in Heerenveen ligt lager dan gemiddeld in Fryslân en is in de afgelopen tien jaar afgenomen (CBS, 2022).
Gemeenten spelen een belangrijke rol in het toekomstbestendig maken van de leefomgeving. Denk aan het tegengaan van wateroverlast, droogte en hittestress. Gevolgen van klimaatverandering waar ook Heerenveen mee te maken heeft.
Ook het landschap en de natuur roepen zorgen op. In Zuidoost Friesland vindt 37 procent van de inwoners dat het Friese landschap de afgelopen vijf jaar is verslechterd. Met name de achteruitgang van biodiversiteit wordt genoemd. Jongere generaties maken zich hier vaker zorgen over dan oudere generaties (Panel Fryslân, 2024).
De meeste zorgen gaan over het verdwijnen van bomen, heggen en houtwallen. Driekwart van de inwoners uit deze regio maakt zich hier zorgen over. Daarnaast geeft ongeveer de helft van de inwoners aan zich zorgen te maken over de aanwezigheid van de wolf in het gebied.
Op het gebied van afval scoort Heerenveen relatief goed. In 2023 werd per inwoner gemiddeld 122 kilo restafval geproduceerd. Daarmee hoort de gemeente bij de laagste producenten van restafval in Fryslân, samen met Smallingerland en Ooststellingwerf (CBS, 2023).
In Heerenveen is de gemiddelde afstand tot voorzieningen kleiner dan gemiddeld in Fryslân. Zaken als grote afstanden tot treinstations en ziekenhuizen zijn in Heerenveen niet aan de orde. Zo ligt de gemiddelde afstand tot een ziekenhuis of buitenpolikliniek op 5 kilometer, terwijl dit in de rest van Fryslân gemiddeld 20 kilometer is. Het treinstation in Heerenveen draagt bij aan een goede OV-verbinding. Ook de bereikbaarheid tot onderwijs is in Heerenveen beter dan in Fryslân als geheel. In de meeste gevallen vertaalt een betere bereikbaarheid van voorzieningen tot een lager aantal auto’s per inwoner. Dit is in Heerenveen niet het geval; het particuliere autobezit ligt op 502 auto’s per 1000 inwoners, in Fryslân is dit 500 (CBS, 2024).
Uit onderzoek blijkt dat inwoners van Zuidoost Friesland de huisarts, supermarkt en basisschool als de belangrijkste voorzieningen beschouwen. Deze basisvoorzieningen spelen een cruciale rol in het dagelijks leven en de leefbaarheid van dorpen en wijken (Panel Fryslân, 2024).
De brede welvaart in Heerenveen staat er op dit moment nog relatief goed voor. Inwoners geven hun leven gemiddeld een hoog cijfer en behoren tot de gelukkigste inwoners van Fryslân – en Fryslân scoort op zijn beurt weer hoger dan het landelijk gemiddelde.
Toch laat deze publicatie zien dat er ontwikkelingen zijn die de brede welvaart op termijn onder druk kunnen zetten. Denk aan de toenemende druk op de zorg, aan werkstress of aan zorgen over de toekomst van kinderen in de regio. Het zijn vragen die steeds meer inwoners herkennen: Hoe zorg ik goed voor mijn ouders? Hoe houd ik balans in mijn werk en leven? Hoe ziet de toekomst eruit voor de volgende generatie in Heerenveen?
De trends in deze monitor wijzen op veranderingen die geleidelijk maar onmiskenbaar doorwerken in het dagelijks leven. Niet iedereen voelt die gevolgen in dezelfde mate. Hoewel deze rapportage gemiddelde cijfers laat zien, geldt dat sommige groepen – met name inwoners met een lagere sociaaleconomische positie – op meerdere fronten minder weerbaar zijn. Zij leven minder lang in goede gezondheid, hebben vaker financiële zorgen, en kunnen minder terugvallen op een netwerk of buffer.
Dat maakt het belangrijk om nú na te denken over de toekomst. Welke richting willen we op met Heerenveen? Welke keuzes zijn nodig om de brede welvaart ook op de langere termijn te behouden – voor iedereen? Niet alles ligt binnen de invloedssfeer van de gemeente en haar burgers, maar op sommige thema’s valt wel gericht bij te sturen.
Heerenveen in 2040 zal er anders uitzien dan vandaag. De vraag is: neemt de gemeenschap de regie over veranderingen, of laat het die veranderingen over zich heen komen? Deze monitor biedt inzichten die kunnen helpen om onderbouwde keuzes te maken – vandaag, voor het geluk van morgen.
Heeft u vragen of wilt u meer informatie? Zoekt u specifieke cijfers? We helpen u graag verder! Neem contact op met:
Door de site te te blijven gebruiken, gaat u akkoord met het gebruik van cookies. meer informatie
Deze site is standaard ingesteld op 'cookies toestaan", om je de beste mogelijke blader ervaring te geven. Als je deze site blijft gebruiken zonder je cookie instellingen te wijzigen, of als je klikt op "Accepteren" hieronder, dan geef je toestemming voor het gebruik van Cookies.
06 306 593 97