In Fryslân is een kleine maar zichtbare groep inwoners die het nieuws mijdt of zich richt op alternatieve nieuwsbronnen. Wat betekent dit voor de democratische betrokkenheid en het vertrouwen in media en instituties? Onderzoek van Planbureau Fryslân brengt de patronen, motieven en maatschappelijke betrokkenheid van deze groepen in beeld op basis van Panel Fryslânonderzoek.
Het onderzoek werpt licht op twee verschijnselen in onze provincie: nieuwsmijding en het gebruik van alternatieve nieuwsbronnen. Het doel is om te begrijpen wie deze mensen zijn, wat hen drijft en wat dit betekent voor beleid, media en democratie.
De groep inwoners die nooit nieuws volgt is klein, maar groeit: van 0,7% in 2023 naar 1,2% in 2025. Breder bekeken (minder dan dagelijks nieuws volgen) gaat het om zo’n 6,8% van de inwoners. Vooral jongere vrouwen met relatief weinig vertrouwen in overheid en samenleving mijden vaker het nieuws. Waarom deze groep groeit, weten we nog niet precies, maar het roept vragen op over maatschappelijke betrokkenheid en informatievoorziening.
Ongeveer 7% van de inwoners volgt één of meerdere alternatieve nieuwsbronnen. Dit zijn media die zich expliciet afzetten tegen de gevestigde media en claimen onderbelichte perspectieven te brengen. Deze volgers hebben vaker een lager inkomen en werken minder vaak in publieke sectoren. Ze onderscheiden zich in meerdere opzichten van andere inwoners:
Opvallend is het vertrouwen in lokale media. Terwijl de NOS door alternatieve-nieuwsvolgers als partijdig en manipulerend wordt ervaren, krijgt Omrop Fryslân kritiek vanwege een te regionale of Friestalige focus. Lokale nieuwssites worden relatief goed gewaardeerd. Dit verschil in beleving onderstreept hoe belangrijk het is om niet álle media met dezelfde bril te bekijken
Deze inwoners zijn niet per definitie afgehaakt. Ze nemen actief deel aan het publieke debat, stemmen vaker bij referenda en geven, net als andere inwoners, informele hulp. Het wantrouwen richting de gevestigde orde gaat dus hand in hand met betrokkenheid. Vergeleken met landelijk en internationaal onderzoek lijkt het aantal Friese volgers van alternatieve nieuwsbronnen aan de lage kant. Toch lijkt onderschatting niet aannemelijk. Juist hun deelname aan Panel Fryslân wijst op betrokkenheid.
Het medialandschap raakt niet iedereen op dezelfde manier. Een groeiende groep inwoners mijdt nieuws of zoekt alternatieven. Hoewel hun aantal beperkt is, zijn hun zorgen begrijpelijk en is hun betrokkenheid zichtbaar. Ze zijn kritisch, wantrouwend tegenover instituties, maar niet per se onverschillig of passief. Dit vraagt van overheden en media om zich af te vragen: hoe blijven we in gesprek met inwoners die ons niet meer vanzelfsprekend vertrouwen?
De oplossing daarvoor kan op basis van dit onderzoek niet worden gegeven. Wel kan het resultaat dat lokale bronnen relatief meer worden vertrouwd een aanknopingspunt bieden. Andere media kunnen misschien leren van kenmerken die mensen vertrouwen geven in lokale media.
Door de site te te blijven gebruiken, gaat u akkoord met het gebruik van cookies. meer informatie
Deze site is standaard ingesteld op 'cookies toestaan", om je de beste mogelijke blader ervaring te geven. Als je deze site blijft gebruiken zonder je cookie instellingen te wijzigen, of als je klikt op "Accepteren" hieronder, dan geef je toestemming voor het gebruik van Cookies.
06 41185295