Fryslân heeft te maken met een demografische overgang. Decennialang groeide de bevolking jaarlijks. Deze groei is nu beperkt en de samenstelling van de bevolking is aan het veranderen. Het aantal senioren groeit en het aantal jongeren neemt af. Ook zijn er veranderingen in de huishoudenssamenstelling. Het aantal eenpersoonshuishoudens is toegenomen en het aantal huishoudens met kinderen is gedaald. Volgens de prognoses gaan deze trends de komende jaren door. Deze monitor Bevolking presenteert een overzicht van een aantal actuele ontwikkelingen. Deze bevolkingsontwikkelingen hebben consequenties voor vele aspecten van de Friese samenleving, zoals de woningmarkt, arbeidsmarkt, onderwijs, zorg en het voorzieningenniveau.
Op 1 januari 2024 telt de provincie ruim 661.904 inwoners. Nog nooit telde Fryslân zoveel inwoners. Tussen 2011 en 2016 is het aantal inwoners van Fryslân ieder jaar iets gedaald. Na 2016 is de Friese bevolking jaarlijks weer met enige honderden inwoners toegenomen. De bevolkingsontwikkeling wordt bepaald door de natuurlijke aanwas (geboorten minus sterfte) en het migratiesaldo (vestiging minus vertrek). Jarenlang kwam de bevolkingsgroei vooral door natuurlijke aanwas. Vanaf 2015 is er echter sprake van een sterfteoverschot. De recente groei is het gevolg van een positief migratiesaldo. Dit is vooral een positief buitenlands migratiesaldo, maar sinds 2019 ook weer een positief binnenlands migratiesaldo. Dat laatste betekent dat meer mensen vanuit de rest van Nederland zich in Fryslân vestigen dan dat er vertrekken.
De bevolking is sinds 2019 gegroeid in bijna alle regio’s. De ontwikkeling van de bevolking verschilt per gemeente en/of regio. In Leeuwarden was de bevolkingsgroei relatief het sterkst. De regio’s Noordoost Fryslân, Noordwest Fryslân en Zuidoost Fryslân hadden een relatief minder sterke groei.
Fryslân heeft te maken met een veranderende samenstelling van de bevolking: ontgroening en vergrijzing. Ontgroening betekent dat het aandeel kinderen en jongeren in de totale bevolking afneemt. Vergrijzing betekent een toename van het aandeel senioren in de bevolking. Vooral in de afgelopen tien jaar is het aantal geboorten fors gedaald. Er wonen nu bijna 10.000 minder kinderen en jongeren (0 t/m 24 jaar) in Fryslân dan tien jaar geleden. Deze afname vlakt wel steeds meer af.
Tegelijkertijd is het aandeel 65-plussers in Fryslân aanzienlijk toegenomen in de afgelopen 20 jaar: van 15% van de bevolking in 2005 naar bijna een kwart in 2025. Schiermonnikoog, Harlingen en Ooststellingwerf hebben relatief de meeste senioren. Op Vlieland, in Leeuwarden en Achtkarspelen wonen naar verhouding de minste 65-plussers.
Het totale aantal huishoudens is in Fryslân in de afgelopen tien jaar met ruim 2.000 per jaar gestegen. De toename komt doordat het gemiddeld aantal personen per huishouden daalt. Zo is het aantal paren met kinderen gedaald en het aantal eenoudergezinnen en eenpersoonshuishoudens toegenomen. De toename van het aantal huishoudens heeft vooral consequenties voor het benodigde aantal woningen en het soort woningen.
In Fryslân heeft 13% van de inwoners in 2025 een migratieachtergrond. Deze inwoners zijn zelf in het buitenland geboren of (één van) hun ouders. In Fryslân wonen relatief minder mensen met een migratieachtergrond dan landelijk (29%). De meeste inwoners met een migratieachtergrond wonen in Leeuwarden, in deze gemeente heeft 22% van de bevolking een migratieachtergrond.
De meeste migranten in Fryslân zijn afkomstig uit Duitsland en Indonesië. De meeste niet-westerse migranten komen uit Syrië. Kijkend nar de top vijf meest voorkomende migratieachtergronden, dan is er sinds 2022 met name een flinke toename aan migranten uit Oekraïne en de (voormalige) Sovjet-Unie. Zo zijn er in Fryslân bijna 11,5 keer meer migranten uit Oekraïne ten opzichte van 2022 en bijna 3,5 keer meer migranten uit de (voormalige) Sovjet-Unie. In Fryslân is de top 5 van migrantengroepen anders samengesteld dan landelijk. Landelijk zijn inwoners met een Turkse en Marokkaanse achtergrond de grootste migrantengroepen.
In 2050 verwacht de provincie Fryslân een stijging van de bevolking met ruim 28.000 inwoners in vergelijking met het bevolkingsaantal van 2024. Wel zal de potentiële beroepsbevolking (15 t/m 64 jaar) met ruim 17.000 mensen krimpen. Ook wordt er een flinke vergrijzing verwacht, waarbij de groep 65-plussers met ruim een kwart zal toenemen. Dit komt met name doordat het aantal oude ouderen toeneemt, wat ook wel dubbele vergrijzing wordt genoemd. Zo stijgt het aantal 85-plussers van 17.000 in 2024 naar 42.000 in 2050 (+144%).
Verder zal het aantal huishoudens in Fryslân flink groeien. De provincie Fryslân verwacht ruim 337.000 huishoudens in 2050, een toename van meer dan 32.000 huishoudens in vergelijking met 2024. Deze stijging komt grotendeels doordat er meer éénpersoonshuishoudens bijkomen. Deze groep zal van ruim 116.000 huishoudens in 2024 stijgen tot ruim 146.000 in 2050. De trend van een dalend aantal meerpersoonshuishoudens met thuiswonende kinderen zet waarschijnlijk de komende twee decennia door. Rond 2040 zal dit weer licht gaan stijgen.
De ontwikkeling van het aantal huishoudens verschilt per regio. In Leeuwarden lijkt de groei van het aantal huishoudens het sterkst door te zetten. Voor Zuidwest Fryslân zal het aantal huishoudens eerst stijgen, maar na 2038 weer wat gaan afnemen. Het aantal huishoudens zal in 2050 naar verwachting wel nog steeds hoger zijn dan in 2024. Alleen op de Waddeneilanden wordt een sterke daling van het aantal huishoudens voorspeld. Het aantal huishoudens zal in 2050 9% lager liggen op de Waddeneilanden dan in 2024. Voor Noordwest, Noordoost en Zuidoost Fryslân wordt er een toename verwacht tot 2040 waarna het licht zal dalen.
Lange tijd verhuisden meer mensen vanuit Fryslân naar andere delen van Nederland dan dat mensen van elders in Nederland zich in Fryslân vestigden. Sinds 2019 is er weer een positief verhuissaldo vanuit andere delen van Nederland. In 2019 was dit saldo ongeveer 765 personen en in 2024 ongeveer 2.337 personen. Ondanks dat dit verhuissaldo positief is, zien we al decennialang dat meer jongvolwassenen (15 tot 30 jaar) uit Fryslân vertrekken dan hier komen wonen. Ze vertrekken vooral vanwege studie of werk. Tot en met 2021 daalde het saldo vertrekkers in deze leeftijd. De veranderingen in de studiefinanciering kan hiervoor een reden zijn, waardoor jongeren langer thuis bleven wonen. Ook kan een vertrek minder noodzakelijk zijn door meer opleidings- en baanmogelijkheden in de provincie. In 2022 en 2023 leek het negatieve saldo weer groter te worden, maar in 2024 was dit saldo het laagste van de afgelopen 30 jaar. De komende jaren zullen laten zien of deze minimale krimp aan blijft houden of niet.
Heeft u vragen of wilt u meer informatie? Zoekt u specifieke cijfers? We helpen u graag verder! Neem contact op met:
06 119 135 03